Indarkeria matxistaren biktimen senideen kolektiboak eta mugimendu feministak, 2021
M8aren inguruan Mexikon 2021ean egin ziren manifestazio eta ekintza publikoetan, jarduera mobilizatzaileenetako bat Jauregi Nazionalean feminizidioaren biktimen izenekin margotu zen murala izan zen, emakume horien guztien presentzia gogorarazteko eta markatzeko.
Haien izenak idaztean, memoriak orainaldi gisa jokatzen du, euren izenak kideen egungo borrokaren parte bihurtzen dira, haien familien parte eta maite dituztenen parte. Bertara joaterik izan ez zuten pertsona askok beren hildako maiteen izenak bidali zizkieten horma-irudia antolatu zuten taldeei, hesietan gehi zitzaten.
Murala gurutzeekin eta lore moreekin apaindu zuten eta margoek “izen bakoitzak adierazten duen min izugarria” irudikatzen zuten. Bestalde, ekintzarekin instituzioen arreta erakarri nahi izan zuten, hauek prebentzioarekin eta indarkeriaren erantzuleak zigortzearekin erantzun zezaten. Era berean, jendarteko sektore zabalaren laguntza ere bilatzen zuten.
Begoña Atin eta Maite Ibañez, 2019
70eko hamarkadan Basauriko Kaleko langile auzoko hamaika etxekoandreren borrokak nazio mailan eta nazioartean izan zuen oihartzuna: abortu eskubideari buruzko babes-kanpaina abiarazi zuten. ‘Las 11 de Basauri’ (Basauriko 11k) dokumentalak istorio hori jasotzen du. Garai hartan, antisorgailuak legez kanpokoak ziren eta abortatzea delitu. Abortatzeagatik epaitutako emakume hauen kasuak herrialde osoa interpelatu zuen, eta babesa adierazteko manifestazio masiboak eragin zituen.
Epaiketak agendan lehenerazi zuen emakumeek beren gorputzari buruz erabakitzeko duten eskubidea bermatzeko beharra, autonomia itzularazteko eskubidea eta, horrekin batera, duintasuna. Kasu hau abortuaren despenalizazioaren aldeko mobilizazio gogor baten pizgarri izan zen. Prozesu luzea izan zen, baina 1985ean lortu zen: abortatzeak delitu izateari utzi zion Espainiako legean. Legeria kaleetara eramandako aldarrikapen sozialaren emaitza izan zen eta belaunaldi oso baten agenda feminista markatu zuen. Dokumental honek lortutako eskubideak gogoratzeak duen garrantzia azpimarratzen du. Gaur egun, abortatzeko eskubidea onartuta dago, baina oraindik ere eskubide ahula da. Memoriaren leku hauek eskubideak eta haien legitimitatea indartzen dituzte.