Helena Taberna, 2010.
Dokumentalak 2008ko uztailaren 6ko San Fermin jaietan Diego Yllanesek erail zuen Nagore Laffageren istorioa kontatzen du. Bere amaren, Asun Casasolaren testigantzarekin, zinemaren bitartez kontzientzia soziala sortzeaz gain, justizia bilatzeko prozesua erakutsi nahi du proiektu honek, Nagoreren “memoria eta irudi bizia” bezala ere balio izan nahi du, bere alaitasun, nortasun eta espiritua azpimarratuz.
Filma, genero-estereotipo sozial eta instituzionalek indarkeria matxista kasuetan justizia bilatzeko orduan duten eraginari buruzko hausnarketa-ariketa da. Nagoreren kasuan, estereotipo horiek biktimari buruzko galderak eta balio-judizioak sustatu zituzten Diego Yllanes bere hiltzailearen aurkako lege-prozesuan, eta biktimarioaren ekintzei erantzukizuna kendu zioten. Instantzia judizialean alkoholaren eraginak eta erruduntasun-aitorpenak aringarri gisa balio izan zuten non Yllanesek erailketagatik hogei urteko balizko zigorra saihestea lortu zuen. Horren ordez, hilketagatik ezarri zizkioten hamabi urteetatik bederatzi bete ondoren baldintzapeko askatasuna lortu zuen.
Nagoreren kasuak indarkeria matxistak gure gizarteetan egun duen egoeraren erradiografia eginez norbanakotik unibertsalera igarotzen den egoera agerian uzten du. Zentzu honetan, zineak emakumeen eskubideen aldarrikapen eta egunero protagonista diren borroken memoria aktibo gisa funtzionatzen du. Istorio hauek, emakumeek kontatzen dituztenean, askotan narratiba historikoen bazterretan geratzen diren ikuspegi, eskubide eta borrokak erdigunean jartzea lortzen dute, Asunen kasuan bezala. Horrela, istorio hauek kontatzeak funtzio bikoitza du: Nagoreren errebindikazio eta memoria, eta amaren borroka, horrelako indarkeriak ez errepikatzeko berme gisa.